Geeft het ING klantkenmerk coffeeshop aanleiding tot boze reacties?
De ING bank heeft onlangs haar particuliere klanten, die als exploitant of gemachtigde betrokken zijn bij een coffeeshop, schriftelijk laten weten dat zij intern gebruik maakt van een klantkenmerk. De bank vertelt in haar brief dat bij het aanvragen van aanvullende diensten of producten een specifieke beoordeling zal plaatsvinden. Daardoor kunnen aanvraagprocedures langer duren. Is dit een goede reden om de ING bank voor de rechter te dagen? Handelt de bank hiermee onrechtmatig? Ik ben van mening van niet en leg uit waarom.
ING bank doet wat de toezichthouder van haar verlangt. Daar heeft de bank alle reden toe, want in september 2018 moest zij 775 miljoen euro boete betalen vanwege ernstige nalatigheden bij het voorkomen van witwassen. De bank werd onder andere verweten niet of onvolledig klantonderzoek te hebben verricht waardoor klanten in verkeerde klantsegmenten waren ingedeeld. Geldt dit dan ook voor particuliere klanten zul je je misschien afvragen. Het antwoord is ja.
De Nederlandsche Bank (DNB) eist van Nederlandse banken dat zij ook al hun particuliere klanten doorlichten op mogelijke witwasrisico’s. In augustus 2019 kwam groot in het nieuws dat ABN Amro een boete boven het hoofd hing en dat deze bank álle 5 miljoen particuliere klanten moest doorlichten. Op 19 april 2021 publiceerde het Openbaar Ministerie dat ABN Amro 480 miljoen euro boete moest betalen vanwege ernstige tekortkoming bij het bestrijden van witwassen. Alle Nederlandse banken zijn hiermee gewaarschuwd.
ING bank heeft zich met de brief in mijn ogen transparant getoond. Degene die geen exploitant of gemachtigde van een coffeeshop is kan de bank melden dat een verkeerd klantkenmerk is toegekend. Degene aan wie een correct “coffeeshop klantkenmerk” is toegekend moet zich realiseren dat de bank financiële transacties monitort en vragen kan stellen als transacties afwijken van gebruikelijke patronen. Krijg je bijvoorbeeld normaliter maandelijks € 5.000 salaris van de coffeeshop op je particuliere bankrekening overgemaakt en één keer een extra betaling van € 50.000 dan zal de bank je vragen deze transactie te verklaren en te onderbouwen. Hetzelfde geldt voor cash transacties en buitenlandse overboekingen. Alle andere Nederlandse banken behoren precies hetzelfde te doen. In 2021 hebben de vier grootste Nederlandse banken 7.700 klanten de deur gewezen vanwege te grote witwasrisico’s.1
Van belang is dat ING geen betaalrekeningen opzegt als je als exploitant of gemachtigde van een coffeeshop je transparant opstelt en vragen van de bank weet te beantwoorden. Dankzij de inspanningen van coffeeshopbonden en diverse exploitanten van coffeeshops lijken banken meer begrip te hebben gekregen voor de bijzondere kenmerken van de coffeeshopbranche. Relaties worden niet meer automatisch opgezegd vanwege betrokkenheid bij een coffeeshop. Dat is in mijn ogen winst. Als je de brief die ING heeft gestuurd met mijn ogen leest dan zie je niets negatiefs, maar juist een erkenning. “Wij als ING bank weten dat u als houder van een particuliere betaalrekening bij onze bank een belangrijke positie binnen een coffeeshop vervult. Dat geeft ons geen reden om de relatie met u op te zeggen. Wel zullen wij meer en daardoor langduriger onderzoek moeten verrichten als u andere diensten of producten bij ons wilt afnemen.” Wat is daar nu mis mee? Ik zie geen enkele aanleiding voor een boze reactie richting de ING.
André Beckers 17 november 2022
1 Bron: FD 9 september 2022, “DNB overstag: witwasaanpak moet efficiënter”.